ครั้งหนึ่งโทรศัพท์มือถือที่โดดเด่นด้วยเอกลักษณ์แป้มพิมพ์ที่ไม่เหมือนใครอย่าง  ‘BlackBerry’ จะเคยครองโลกด้วยส่วนแบ่งกว่า 20% ของตลาดทั่วโลกในปี 2009

แต่โลกนี้ไม่มีอะไรที่จีรังยั่งยืน เพราะ BlackBerry ค่อยๆ เสื่อมความนิยมจนเหลือส่วนแบ่งน้อยกว่า 0.1% ในที่สุด

และตั้งแต่ปี 2021 เป็นต้นไป ตำนานที่ชื่อว่า  ‘BlackBerry’ ก็กำลังจะหายไปอย่างถาวร

ใช้งานไม่ได้ตั้งแต่ 4 ม.ค.

ตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม 2021 เป็นต้นไป BlackBerry ได้ออกมาประกาศว่า โทรศัพท์มือถือที่ใช้ระบบปฏิบัติการ BlackBerry OS 7.1 และ BlackBerry 10 จะ  ‘ใช้งานไม่ได้อีกต่อไป’ ซึ่งครอบคลุมถึงการที่ไม่สามารถโทรออก- รับสาย ส่ง SMS ได้อีกแล้ว

เมื่อประกาศยุติการสนับสนุน BlackBerry ได้ออกมาขอบคุณ "ลูกค้าและพันธมิตรที่ภักดีของเราตลอดหลายปีที่ผ่านมา"

ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ไม่ใช่แค่หมายเลขผู้ใช้โทรศัพท์ Blackberry ที่ลดน้อยลงเท่านั้น แต่การสนับสนุนและฟังก์ชันต่างๆ ก็ลดลงทีละรายการ

การสนับสนุนแอปจำนวนมาก รวมถึง BBC iPlayer และ WhatsApp ถูกถอนออกจากอุปกรณ์ BlackBerry OS และไม่นานมานี้ YouTube ก็หยุดทำงานเช่นกัน

ทำไม BlackBerry ถึงล้มเหลว?

การลดลงของ BlackBerry นั้นน่าทึ่งกว่าความล้มเหลวของสมาร์ทโฟนของ LG เนื่องจากความแข็งแกร่งในตลาดเฉพาะของ BlackBerry

ความนิยมของ BlackBerry มาจากแป้มพิมพ์ที่เป็นเอกลักษณ์ การส่งข้อความผ่าน Instant Messenger ของ BlackBerry ซึ่งเป็นที่ชื่นชอบของวัยรุ่น และสำหรับสำหรับมืออาชีพนี่เป็นมือถือที่เหมาะสำหรับคอยติดตามอีเมล

ในสหราชอาณาจักร BlackBerry เคยครองส่วนแบ่งตลาดสมาร์ทโฟน 33.2% ในเดือนธันวาคม 2011 ตามสถิติของ Statista อย่างไรก็ตามภายในสองปีนั้นได้หดตัวลงเพียงไม่ถึงครึ่งมาอยู่ที่ 17.44%

จากนั้นความนิยมของ BlackBerry ในเมืองผู้ดีก็ค่อยๆ ลดลง เมื่อเดือนพฤษภาคม 2021 จากการศึกษาเดียวกันพบว่าสมาร์ทโฟน BlackBerry ในปัจจุบันมีส่วนแบ่งตลาดสมาร์ทโฟนในสหราชอาณาจักรเพียง 0.01%

ไม่ใช่ในเมืองผู้ดีเท่านั้น แต่ทั่วโลก BlackBerry ก็เสื่อมถอยเช่นกัน Gartner รายงานในเดือนกุมภาพันธ์ 2017 มีมือถือ BlackBerry เพียง 210,000 เครื่อง ที่ขายได้ในไตรมาสที่ 4 ของปี 2016 ซึ่งแย่กว่าในไตรมาสที่ 4 ปี 2015 เป็นอย่างมาก ซึ่งในไตรมาสนั้น 907,000 เครื่อง

3 เหตุผลที่ทำให้ BlackBerry ไม่ได้ไปต่อ

การล่มสลายของ BlackBerry นั้นถูกมองว่าน่าทึ่งมาก และการลดลงแบบนั้นไม่ได้เกิดขึ้นในชั่วข้ามคืน โดยปกติแล้วความล้มเหลวในลักษณะมาจากการตัดสินใจที่ไม่ดีในรอบหลายปี

ดังนั้นความล้มเหลวของ BlackBerry อยู่ที่ตรงไหน? 3 เหตุผลนี้คือคำตอบ

• 1. ความล้มเหลวในการปรับตัว - ในวันที่รุ่งเรือง นวัตกรรมของ BlackBerry ที่ทำให้ทุกคนชื่นชอบเป็นอย่างมากคือ BBM ปฏิวัติการส่งข้อความโต้ตอบแบบทันที และอุปกรณ์ต่าง ๆ ยังช่วยเพิ่มความเร็วให้กับสมาร์ทโฟนจนแทบจะกลายเป็นคอมพิวเตอร์พกพาขนาดเล็กแต่สุดท้าย BlackBerry ก็ตกเป็นเหยื่อของความดื้อรั้นของตัวเอง ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดประการหนึ่งคือการขาดนวัตกรรมกับหน้าจอสัมผัส ผู้ใช้หลายคนมีความสุขที่ได้ใช้คีย์บอร์ดในช่วงต้นปี 2010 ทว่าเมื่ออุปกรณ์ของ Apple และ Samsung กลายเป็นกระแสหลักมากขึ้น ผู้บริโภคก็พร้อมที่จะใช้เทคโนโลยีหน้าจอสัมผัส ในขณะที่คีย์บอร์ดของ BlackBerry ไม่ได้รับความสนใจอีกแล้ว นอกจากนี้ BlackBerry ยังไม่สามารถปรับตัวในด้านอื่นๆ ได้ เช่น กล้อง และอย่างที่เราเห็นในทุกวันนี้ สมาร์ทโฟนหลายรุ่นมีกล้องที่สามารถเทียบได้กับกล้อง DSLR และกล้องมิเรอร์เลสไปแล้ว

• 2. เพิกเฉยต่อการแข่งขันและสูญเสียตลาดหลัก - อีกเหตุผลหนึ่งที่ BlackBerry หลุดพ้นจากการครองโลกคือ การไม่เห็นว่า iPhone เป็นคู่แข่งโดยตรง ด้วยมั่นใจว่าโทรศัพท์มือถือที่สร้างมาสำหรับนักธุรกิจนั้นเป็นจุดเด่นอยู่แล้ว แม้ BlackBerry จะสามารถตอบสนองผู้คนในธุรกิจนั้นค่อนข้างชัดเจนในการออกแบบอุปกรณ์ ถึงเราจะสามารถตอบกลับอีเมล ส่งข้อความโต้ตอบแบบทันที รับสาย และท่องเว็บได้ แต่ BlackBerry กลับไม่สามารถทำสิ่งใดๆ ได้ใกล้เท่า iPhones รุ่นแรกๆ ได้เลย

• 3. ระบบปฏิบัติการ BlackBerry - อีกเหตุผลสำคัญที่อยู่เบื้องหลังความล้มเหลวของ BlackBerry คือความภักดีต่อระบบปฏิบัติการ แม้ว่าจะมีข้อบกพร่องที่สำคัญบางประการ ปัญหาหนึ่งของระบบปฏิบัติการเวอร์ชั่นแรกๆ ของ BlackBerry คือจำนวนแอปที่คุณสามารถดาวน์โหลดได้เมื่อเปรียบเทียบกับอุปกรณ์ Apple และ Android นอกจากนี้ลูกค้ายังรายงานปัญหาด้านประสิทธิภาพหลายประการ เช่น ความล้าหลังและอาการค้าง ทั้งหมดทำให้ BlackBerry ต้องตายลงในที่สุด

บทความจาก MarketPlus Magazine issue 142