ตลาด Art Toy (ของเล่นศิลปะ) เติบโตขึ้นอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และมีแนวโน้มที่จะร้อนแรงอย่างต่อเนื่อง Market Plus ชวนหาคำตอบแบบเจาะลึกอะไรที่ทำให้ธุรกิจนี้มีมนต์เสน่ห์เย้ายวนและแลนด์สเคปของธุรกิจนี้เป็นอย่างไร รวมถึงผู้เล่นที่โดดเด่นมีใครบ้าง ตลอดจนโอกาสและการเติบโตต่างๆ

 

ของเล่นศิลปะ เป็นของสะสมจำนวนจำกัดที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งออกแบบและผลิตโดยศิลปิน โดยมักร่วมมือกับผู้ผลิตของเล่น โดยทั่วไปจะทำจากวัสดุหลากหลายชนิด เช่น พลาสติก ไวนิล หรือเรซิน และมักได้รับแรงบันดาลใจจากวัฒนธรรมสมัยนิยมหรือกระแสนิยมในปัจจุบัน ของเล่นศิลปะไม่ได้มีไว้สำหรับเล่นเท่านั้น แต่ยังถือเป็นชิ้นงานศิลปะอีกด้วย ซึ่งมักจัดแสดงในแกลเลอรีหรือพิพิธภัณฑ์ ของเล่นศิลปะบางประเภทมักเป็นที่ต้องการของนักสะสมและอาจมีมูลค่าสูงเนื่องจากมีจำกัดและมีชื่อเสียงของศิลปินที่รังสรรค์เป็นปัจจัยหนุน

ในทางกลับกัน ของเล่นทั่วไปได้รับการออกแบบเพื่อการเล่นและความบันเทิงเป็นหลัก เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจำนวนมากและมักทำจากวัสดุ เช่น พลาสติก ไม้ หรือผ้า มีหลากหลายรูปแบบ ทั้งตุ๊กตา รถยนต์ แอคชั่นฟิกเกอร์ และเกมกระดาน ของเล่นทั่วไปไม่ถือเป็นชิ้นงานศิลปะ และมักไม่จัดแสดงในแกลเลอรีหรือพิพิธภัณฑ์

โดยสรุปความแตกต่างที่สำคัญระหว่างของเล่นศิลปะกับของเล่นทั่วไปคือจุดประสงค์และคุณค่า ของเล่นศิลปะได้รับการออกแบบให้เป็นชิ้นงานศิลปะสำหรับสะสม ซึ่งมักมีการผลิตอย่างจำกัด และอาจมีมูลค่าสูงเนื่องจากการออกแบบที่เป็นเอกลักษณ์และชื่อเสียงของศิลปินที่เกี่ยวข้อง ในทางกลับกัน ของเล่นทั่วไปได้รับการออกแบบเพื่อการเล่นและความบันเทิง เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผลิตในปริมาณมาก และไม่ถือเป็นงานศิลปะ

คอลเลกชันสโนว์ไวท์จาก Pop Mart จำหน่ายในปีนี้

สำหรับช่วงราคาสำหรับของเล่นศิลปะอาจแตกต่างกันอย่างมากขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น ศิลปินที่เกี่ยวข้อง ความหายากของของเล่นศิลปะ วัสดุที่ใช้ และความต้องการในตลาด โดยทั่วไป ของเล่นศิลปะจะผลิตออกมาในปริมาณจำกัด ซึ่งอาจส่งผลให้ของเล่นมีมูลค่าสูงขึ้นได้

ราคาของเล่นศิลปะมีตั้งแต่ราคาไม่แพงไปจนถึงค่อนข้างแพง โดยสินค้ารุ่นลิมิเต็ด อิดิชั่นบางชิ้นมีราคาหลายร้อยหรือหลายพันดอลลาร์สหรัฐ เนื่องจากมุ่งเน้นการสะสมและการออกแบบที่เป็นเอกลักษณ์

ด้วยเหตุนี้ มูลค่าของของเล่นศิลปะจึงสามารถเพิ่มขึ้นได้มหาศาลเมื่อเวลาผ่านไป ทำให้เป็นโอกาสในการลงทุนที่น่าสนใจ และยังมีนำออกมาการประมูลอยู่บ่อยครั้ง ขณะเดียวกันกิจกรรมและงานมีทติ้งของเล่นศิลปะยังจัดขึ้นทั่วโลก โดยเป็นเวทีสำหรับศิลปินในการแสดงผลงานของตน และสำหรับนักสะสมในการซื้อและแลกเปลี่ยนคอลเลกชั่นของตน

Art Toy จึงทำให้เส้นแบ่งระหว่างของเล่น ของสะสม และงานศิลปะไม่ชัดเจน เพราะธุรกิจของเล่นศิลปะเป็นจุดบรรจบกันที่น่าสนใจของงานศิลปะ ของสะสม และการพาณิชย์ โดยนำเสนอมุมมองที่เป็นเอกลักษณ์เกี่ยวกับโลกแห่งศิลปะและการแสดงออกในรูปแบบต่างๆ

KAWS, Tristan Eaton และ Crybaby Molly

บางส่วนของศิลปินยอดนิยมในวงการของเล่นศิลปะโลก ได้แก่ KAWS, Takashi Murakami, Ron English, Tristan Eaton และอื่นๆ อีกมากมาย รวมถึง Crybaby Molly (นิสา ศรีคำดี) ศิลปินไทยคนแรกที่ได้ร่วมงานกับ Pop Mart

สำหรับผู้เล่นซึ่งเป็นบริษัทของเล่นในตลาดนี้ ได้แก่ Tomy Company Ltd., Simba Dickie Group, Moose Toys Ltd, Spin Master Corporation, Hasbro, Inc., Mattel, Inc., Funko, Inc. และ LEGO System A/S และอื่นๆ อีกมากมาย

ตลาดของเล่นศิลปะมักแบ่งตามกลุ่มอายุ เช่น  ของเล่นศิลปะที่ออกแบบมาสำหรับเด็กเล็กโดยมีคุณสมบัติด้านความปลอดภัยและองค์ประกอบทางการศึกษา ของเล่นศิลปะที่ตอบสนองความสนใจเชิงสร้างสรรค์ของวัยรุ่น ของเล่นศิลปะที่ออกแบบมาสำหรับนักสะสมหรือผู้ที่ชื่นชอบผู้ใหญ่

หรือแบ่งตามประเภทผลิตภัณฑ์ เช่น ของเล่นศิลปะ DIY (ทำด้วยตัวเอง) ชุดอุปกรณ์ที่ให้ผู้ใช้สามารถประกอบหรือปรับแต่งของเล่นศิลปะของตนเองได้ ของเล่นศิลปะจากนักออกแบบเป็นของเล่นสะสมรุ่นจำกัดหรือออกแบบโดยศิลปิน ขณะที่ของเล่นตุ๊กตา เป็นของเล่นศิลปะที่นุ่มและน่ากอดมักเป็นที่นิยมในกลุ่มคนอายุน้อย

รวมถึงยังแบ่งของเล่นศิลปะตามธีมต่างๆ  เช่น ของเล่นศิลปะไซไฟ ที่ได้รับแรงบันดาลใจจากธีมนิยายวิทยาศาสตร์ ของเล่นศิลปะแฟนตาซี และของเล่นศิลปะวัฒนธรรมป๊อป ซึ่งเป็นของเล่นที่อ้างอิงถึงวัฒนธรรมสมัยนิยม เช่น ภาพยนตร์ รายการทีวี หรือวิดีโอเกม เป็นต้น

คาดการณ์มูลค่าตลาด Art Toy ทั่วโลก

ปัจจุบัน Art Toy กำลังได้รับความนิยมในประเทศไทยและทั่วโลก จากความสนใจในสินค้าที่มีเอกลักษณ์และน่าสะสมเพิ่มมากขึ้น โดยข้อมูลจาก Verified Market Research ชี้ว่าขนาดตลาดของเล่นศิลปะมีมูลค่า 200,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2566 และคาดว่าจะมีมูลค่าถึง 1,000,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2573 โดยมีอัตราเติบโตเฉลี่ยสะสมต่อปีแบบทบต้น (CAGR) 15% ในช่วงระยะเวลาคาดการณ์ปี 2567-2573

สำหรับในประเทศไทย บริษัทอย่าง Pop Mart จากจีน ซึ่งเปิดสาขาหลายแห่งในประเทศไทย มีส่วนทำให้ตลาดเติบโตด้วยการนำเสนอของเล่นสะสมที่หลากหลาย และมีคาแรกเตอร์ที่น่าสนใจ

การที่ตลาดของเล่นศิลปะเติบโตและเฟื่องฟูเช่นนี้ อาจได้รับอิทธิพลจากปัจจัยหลายประการ อาทิ

• ของสะสมและรุ่นจำกัด ของเล่นศิลปะค่อนข้างน่าสะสมเนื่องจากมักผลิตในจำนวนจำกัดหรือในปริมาณน้อย ทำให้นักสะสมจำนวนมากยินดีที่จะจ่าย เพราะถูกดึงดูดใจด้วยความหายากและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ปรากฏการณ์ต่อคิวยาวเหยียวก่อนร้านเปิด และขายหมดเกลี้ยงในพริบตา เป็นสิ่งที่คาดหวังได้จากของเล่นศิลปะประเภทนี้
• การทำงานร่วมกันแบบข้ามวงการ ความสนใจในของเล่นศิลปะมักได้แรงกระตุ้นจากความร่วมมือระหว่างนักออกแบบ ศิลปิน และบริษัทที่มีชื่อเสียงในหลากหลายอุตสาหกรรม (รวมถึงแฟชั่น ความบันเทิง และเกม) ความร่วมมือเหล่านี้มักนำไปสู่การผลิตผลิตภัณฑ์รุ่นจำกัดซึ่งดึงดูดความสนใจในวงกว้าง และกระตุ้นความต้องการของผู้คนที่คลั่งไคล้ของเล่นศิลปะได้เป็นอย่างดี
• อิทธิพลทางวัฒนธรรม ของเล่นศิลปะจากนักออกแบบมีส่วนทำให้ของเล่นศิลปะมีความโดดเด่นในระดับที่สูงขึ้นผ่านอิทธิพลทางวัฒนธรรม ซึ่งรวมถึงการปรากฏตัวของของเล่นศิลปะในหอศิลป์ พิพิธภัณฑ์ และกิจกรรมวัฒนธรรมป๊อป ความนิยมของพวกเขาได้รับความช่วยเหลือจากการยอมรับของเล่นเหล่านี้เป็นงานศิลปะที่แท้จริง
• การแสดงตนบนโซเชียลมีเดียและออนไลน์ การเกิดขึ้นของโซเชียลมีเดียและบรรดาแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซทำให้แบรนด์และศิลปินที่รังสรรค์ของเล่นศิลปะเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายทั่วโลก การเชื่อมต่อออนไลน์ทำให้ผู้สนใจสามารถโต้ตอบและแบ่งปันความรักในของเล่นศิลปะ ในขณะที่ศิลปินอาจนำเสนอและขายผลงานของตนให้กับผู้บริโภคโดยตรง
• ชุมชนนักสะสมที่ขยายตัว มีนักสะสมและผู้สนใจที่สนใจเข้าร่วมกิจกรรมของเล่นศิลปะ การประชุม และฟอรัมออนไลน์เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ความรู้สึกเป็นเจ้าของนี้สร้างบรรยากาศเชิงบวกและทำให้ผู้คนสนใจในตลาดขอเล่นศิลปะเพิ่มมากขึ้น
• การปรับแต่ง นักสะสมจำนวนไม่น้อยที่ต้องการเพิ่มสัมผัสและการปรับแต่งของตัวเองให้กับของเล่นศิลปะ ซึ่งศิลปินหรือบริษัทที่เปิดโอกาสหรือสนับสนุนงานประเภทนี้ จะช่วยเปิดโอกาสให้เกิดระบบนิเวศส่วนต่อขยาย ที่นำพาให้ผู้ซื้อกลายเป็นผู้ขายด้วยงานแบบคัสตอร์มที่อาจมีเพียงตัวเดียวในโลก ซึ่งจะดึงดูดผู้คนที่ต้องการของสะสมที่ไม่ซ้ำใคร

บทความจากนิตยสาร MarketPlus ฉบับที่ 165 เมษายน 2567