หากเป็นผู้ที่ได้ติดตามข่าวสารเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศกันมาบ้าง คงจะรู้ว่าเกาหลีใต้และญี่ปุ่น มี่ความสัมพันธ์ที่ไม่ค่อยดีกันนัก อันเนื่องมาจากความเจ็บปวดทางประวัติศาสตร์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ลากยาวมาถึงปัจจุบัน แต่อย่างไรก็ตามในปี 2562 บริษัทชั้นนำของญี่ปุ่นและบริษัทชั้นนำของเกาหลีใต้ ได้จับมือร่วมธุรกิจกัน จนได้รับการยกย่องว่าเป็นสัญญาณแห่งความร่วมมือท่ามกลางความสัมพันธ์ทางการทูตที่ตึงเครียด

2 ธุรกิจที่ว่า คือ Naver จากเกาหลีใต้ และ SoftBank Group ของญี่ปุ่น ซึ่งทั้ง 2 ได้ร่วมกันเป็นเจ้าของผู้ให้บริการ Line ซึ่งเป็นแอปพลิเคชั่นส่งข้อความที่พัฒนาโดยเกาหลีใต้ และได้รับความนิยมอย่างมากในญี่ปุ่น โดยโครงการความร่วมมือนี้มีชื่อว่า Gaia ซึ่งกลายมาเป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการบรรเทาความตึงเครียดทางประวัติศาสตร์ที่มีมายาวนาน

ห้าปีต่อมา ความแตกแยกได้เกิดขึ้นในกิจการ Naver-SoftBank ทำให้นักการทูตและผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศเกรงว่า อาจสร้างความตึงเครียดให้กับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั้งสองอีกครั้ง

ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้นั้น ถือว่าเป็นพันธมิตรสำคัญของสหรัฐอเมริกาในเอเชีย แต่ทั้ง 2 ประเทศกลับไม่ลงรอยกันและมีประวัติศาสตร์ที่ขมขื่นซ่อนอยู่ โดยญี่ปุ่นยึดครองเกาหลีตั้งแต่ปี 1910 จนกระทั่งญี่ปุ่นยอมจำนนในสงครามโลกครั้งที่2 ในปี 1945 และญี่ปุ่นและเกาหลีใต้มักจะทะเลาะกันเรื่องดินแดนและความแตกต่างทางภูมิรัฐศาสตร์ รวมถึงสิ่งต่างๆ ที่ญี่ปุ่นเคยกระทำครั้นเกาหลียังตกอยู่ในอำนาจของตนเอง

“ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นและเกาหลีมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เกิดความตึงเครียดเล็กๆ น้อยๆ จนสามารถบานปลายไปสู่ผลกระทบด้านความมั่นคงของประเทศ และการทูตได้อย่างรวดเร็ว” ไมโกะ ทาเคอุจิ ผู้อำนวยการ CCSI ซึ่งเป็นกลุ่มในนิวยอร์กที่ให้คำแนะนำแก่รัฐบาลเกี่ยวกับประเด็นความมั่นคงระหว่างประเทศกล่าว

แพลตฟอร์มการส่งข้อความ Line ที่เป็นต้นเหตุของการพิพาทในครั้งนี้ เปิดตัวในญี่ปุ่นในปี 2554 โดย Naver ซึ่งเป็นผู้ให้บริการเสิร์ชเอ็นจิ้นชั้นนำของเกาหลีใต้ ซึ่งได้รับความนิยมอย่างมากหลังจากเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวและสึนามิที่โทโฮกุในปีนั้น ทำให้สายส่งสัญญาณโทรศัพท์ในญี่ปุ่นไม่สามารถใช้งานได้ มีแต่ Line เท่านั้นที่ใช้ได้ เนื่องจากแอปพลิเคชั่นสื่อสารผ่านการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต

ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา Line ซึ่งเป็นที่รู้จักจากสติกเกอร์บนหน้าจอที่มีรูปกระต่ายและหมีที่แสดงออกถึงอารมณ์ ได้กลายเป็นแอปส่งข้อความยอดนิยมที่สุดในญี่ปุ่น ซึ่งมีผู้ใช้หลายร้อยล้านคนและขยายไปยังประเทศไทย ไต้หวัน และอินโดนีเซีย

ทำให้ในปี 2562 Masayoshi Son ผู้ก่อตั้ง SoftBank และ Hae-Jin Lee ผู้ร่วมก่อตั้ง Naver ตกลงที่จะสร้างบริษัทร่วมทุน 50-50 ที่จะดำเนินกิจการ Line ทางอ้อม รายงานต่างๆ เรียกข้อตกลงดังกล่าวว่า “พันธมิตรซอน-ลี” ในช่วงเวลาที่ความสัมพันธ์ญี่ปุ่น-เกาหลีใต้ตกต่ำเป็นประวัติการณ์

หลายปีต่อมา ความสัมพันธ์ระหว่างเกาหลีใต้และญี่ปุ่นก็ดีขึ้นเรื่อยๆ ประธานาธิปดีเกาหลีใต้ได้เข้าพบกับนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น Fumio Kishida โดยการประชุมดังกล่าวเป็นการประชุมครั้งแรกในรอบ 12 ปี ระหว่างเกาหลีใต้และญี่ปุ่น ส่งผลให้ญี่ปุ่นได้ยกเลืกจ้อตกลงทางการค้าบางอย่างให้แก่เกาหลีใต้

แต่เมื่อปลายปีที่แล้ว รอยร้าวเริ่มก็เริ่มมีขึ้น หลังจากผู้ดำเนินการของ Line ซึ่งเป็นบริษัทที่ชื่อว่า LY Corp อ้างว่าเมื่อเดือนพฤศจิกายน ปี 2566 มีบุคคลเข้าถึงระบบของบริษัทโดยไม่ได้รับอนุญาต ผ่านระบบจัดเก็บข้อมูลบนคลาวด์ของ Naver ในทางกลับกัน กระทรวงการสื่อสารของญี่ปุ่นได้ออกแถลงการณ์คลุมเครือ ซึ่งถูกตีความอย่างกว้างขวางว่าเป็นคำสั่งให้ Naver ขายหุ้นในกิจการร่วมค้าของตนลง

ด้านเกาหลีใต้ ความเคลื่อนไหวดังกล่าวก่อให้เกิดความปั่นป่วน นักวิเคราะห์และนักการเมืองบางคนตีความว่าเป็นความพยายามของญี่ปุ่นที่จะใช้แรงกดดันทางการเมืองเพื่อบ่อนทำลาย Naver ซึ่งเป็นหนึ่งในบริษัทที่ใหญ่ที่สุดของเกาหลีใต้ สหภาพแรงงานของ Naver กล่าวว่าไม่เห็นด้วยกับการขายหุ้นหรือกิจการใดๆ ให้แก่ญี่ปุ่น และ ชอย ซู-ยอน ซีอีโอของบริษัทเนเวอร์ มองว่าคำสั่งของรัฐบาลญี่ปุ่นนั้น “ผิดปกติอย่างมาก”

และเรื่องนี้ก็ได้ลุกลามใหญ่โตในเกาหลีใต้ พรรคฝ่ายค้านวิพากษ์วิจารณ์ประธานาธิปดียุนว่าประนีประนอมต่อญี่ปุ่นมากเกินไป และอ้างว่า Naver เป็นเหยื่อรายล่าสุดของนโยบายเหล่านั้น ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าอับอาย และแนวทางของรัฐบาลก็ล้มเหลวในการสนับสนุนบริษัทในประเทศที่ประสบความสำเร็จ

ณ ตอนนี้ SoftBank และ Naver กำลังหารือเกี่ยวกับการแก้ไขโครงสร้างความเป็นเจ้าของของผู้ดำเนินการของ Line ผู้นำทั้งฝั่งญี่ปุ่นและเกาหลีใต้มีจุดมุ่งหมายร่วมกันคือจะมุ่งมั่นที่จะป้องกันไม่ให้ปัญหากิจการ Line ลุกลามบานปลายจนไปกระทบความสัมพันธ์ทางการเมืองและการทูต.

การหลีใต้และญี่ปุ่นยังคงอยู่ในขั้นฟื้นฟูความสัมพันธ์ทางการทูตอย่างระมัดระวังไม่ให้ไปกระทบต่อสิ่งที่เกิดขึ้นในอดีต ถึงแม้ว่าในปัจจุบันทั้ง 2 ประเทศจะก้าวข้ามผ่านความเจ็บปวดและความลำบากกันมาแล้ว แต่ก็ยังคงมีรอยราวเล็ก ที่ต้องคำนึงถึงเสมอ

ที่มา https://www.thestar.com.my/tech/tech-news/2024/06/25/japan-and-south-korea-are-fighting-over-an-app-at-a-tense-time